Toy, nişan edənlərin nəzərinə

“Xalqımızın toy kimi gözəl adəti var”…Gözəl ifadədir, hər bir ocağın niyyətində olan xoş bir istəkdir toy. Doğrudur, son zamanlar toy adətlərində bir qədər modern üslub daha çox qabarıq şəkil alıb. Amma buna baxmayaraq adət-ənənlərimizi qoruyub saxlaya bilmişik. Toyun özünəxas mərhələləri var. Bu mərhələlər ardıcıl şəkildə həyata keçirilməlidir.

Lüğəti mənasına görə toy evlənmə mənasını verir. İki sevən qəlbin qovuşacağı bir gün, bir ocağın çatılacağı zaman. Hələ övladı qundaqda olanda hər bir valideynin arzusudur, oğul evləndirib, qız köçürmək. Məşhur bir şeirdə deyildiyi kimi:

Bir evdən bir evə səadət köçür,

Biri yola salır, biri səsləyir.

Bir ana qızını burda ləngidir,

Bir ana həsrətlə gəlin gözləyir…

Göründüyü kimi, bu təkcə iki gəncin sevgisinin reallaşdığı gün yox, həmçinin ailələr arasında bir qohumluq bağının təməl günü sayılır. Yadlar gəlib bir sevgi odunun istisində doğmalaşıb qohum olurlar.

Toy elə bir mərasimdir ki, hər kəs bura ancaq üzündə xoş bir təbəssümlə qədəm qoyur. Toy evinin sevincinə şərik olub, təbriklərə qoşulurlar.

Hər bölgənin toy adətləri fərqli olsa da, ümumi olan bir ənənə var ki, bu hamıda eyni cür təkrarlanır. Bu nədir? Bu odur ki, toy evi oldunsa, qız-gəlinin əllərində dəst-dəst xonça olmalıdır. Xonçaları da əsasən şirniyyatsız təsəvvür etmək mümkün deyil. Allahın verdiyi hər nemətə şükür, şirniyyat sarıdan da Azərbaycan şirniyyatlarının dadına-ləzzətinə də doymaq olmur. Çeşid-çeşid şirniyyatlarla dolu olan xonça bəy evindən qız evinə aparılan ruzi-bərəkətdir, şirinlikdir, gənclərin aralarında olan sevginin özü kimi…

Badambura, şəkərbura, paxlava, qoğal, halva, tort daha nələr, nələr…bu qədər şirinliyin içində acını itirərsən ki lap…

Təki biz arzulayan kimi olsun, təki gənclər sevginin dadını heç vaxt şirindən acıya çevirməsinlər. Təki yandırdıqları sevgi ocağının başına arılar pətəyə yığışan kimi, qohumlar da beləcə cəmlənsinlər. O şirinlikdən pay, o şirinlikdən ibrət, o şirinlikdən nümunə götürsünlər deyə.

Bu gün toy haqqında bu qısa yazını yazmağımın səbəbi var. Tanımadığımız tanışlar silsiləsindən Arzu xanımı unutmamısınız yəqin. Bu xanım özünün də qeyd etdiyi kimi Bərdə şəhərində yaşayır. Çox da gözəl əl qabiliyyətinə malikdir. Bu gün onun hazırladığı dörd şirniyyat növünü sizinlə paylaşdım.

Əgər istəyən olsa ki, onun övladının toy xonçasını da bu cür şirniyyatlar bəzəsin, onda Arzu xanıma müraciət edə bilərlər.

Kaş həmişə toy olsun…